φασολιά

Ποώδη φυτά και οι καρποί και τα σπέρματά τους. Ανήκουν στην οικογένεια των χεδρωπών ή λεγκουμινωδών και στην οικογένεια των ψυχανθών ή παπιλιονιδών (δικοτυλήδονα). Εξαιτίας των θρεπτικών ιδιοτήτων τους καλλιεργούνται πολύ και καταναλώνονται φρέσκα και κυρίως ξερά. Περισσότερο καλλιεργείται το είδος που είναι γνωστό με την επιστημονική ονομασία φασίολος ο κοινός με πλήθος ποικιλίες, κυριότερες από τις οποίες είναι τα τσαουλιά, τα μπαρμπούνια και τα αμερικάνικα για χλωρά, και τα κοινά άσπρα, τα στρογγυλά και οι γίγαντες για ξερά. Οι καλλιεργούμενες ποικιλίες διακρίνονται επίσης σε νάνες και αναρριχώμενες. Σε μικρότερη κλίμακα καλλιεργούνται τα αμπελοφάσουλα (δόλιχος ή βίγνα η σινική) για χλωρά ή ξερά (μαυρομάτικα ή γυφτοφάσουλα). Στην Πελοπόννησο, και κυρίως στη Μεσσηνία, καλλιεργείται το είδος φασίολος ο μούγκος, για ξερά φ., που είναι πολύ μικρά και γνωστά ως πράσινα φ. ή φ. Καλαμών. φ. άγρια. Έτσι ονομάζονται οι καρποί του φυτού ανάγυρις της οικογένειας των ψυχανθών. Πρόκειται για δέντρο, 13 μ. ύψους, με δυσάρεστη μυρουδιά και με βλαστούς πυκνά χνουδωτούς. Έχει φύλλα τρίφυλλα, με μίσχο, το καθένα από τα οποία είναι ελλειψοειδές ακέραιο, λείο στην πάνω επιφάνεια και χνουδωτό στην κάτω. Τα άνθη του εμφανίζονται σε μικρούς μασχαλιαίους βότρεις και ο καρπός του είναι χέδρωπας κρεμαστός. Πρόκειται για φυτό πολύ κοινό, στα ασβεστούχα εδάφη της Ελλάδας. Τα φύλλα και τα σπέρματά του έχουν καθαρτικές και εμετικές ιδιότητες. Τα φασόλια, ψυχανθή φυτά, καλλιεργούνται εντατικά και σε πολλές ποικιλίες και καταναλώνονται φρέσκα και κυρίως ξερά. Στη φωτογραφία φαίνονται (πάνω και κάτω αριστερά) οι διαδοχικές φάσεις φυτρώματος: οι κοτυλήδονες του βγαίνουν από το έδαφος και μισανοίγουν για να αφήσουν τα φυλλάρια να αναπτυχθούν, καθώς και τα λουβιά φασολιών. Τα φασόλια, ψυχανθή φυτά, καλλιεργούνται εντατικά και σε πολλές ποικιλίες και καταναλώνονται φρέσκα και κυρίως ξερά. Στη φωτογραφία φαίνονται (πάνω και κάτω αριστερά) οι διαδοχικές φάσεις φυτρώματος: οι κοτυλήδονες του βγαίνουν από το έδαφος και μισανοίγουν για να αφήσουν τα φυλλάρια να αναπτυχθούν, καθώς και τα λουβιά φασολιών. Τα φασόλια, ψυχανθή φυτά, καλλιεργούνται εντατικά και σε πολλές ποικιλίες και καταναλώνονται φρέσκα και κυρίως ξερά. Στη φωτογραφία φαίνονται (πάνω και κάτω αριστερά) οι διαδοχικές φάσεις φυτρώματος: οι κοτυλήδονες του βγαίνουν από το έδαφος και μισανοίγουν για να αφήσουν τα φυλλάρια να αναπτυχθούν, καθώς και τα λουβιά φασολιών. Τα φασόλια, ψυχανθή φυτά, καλλιεργούνται εντατικά και σε πολλές ποικιλίες και καταναλώνονται φρέσκα και κυρίως ξερά. Στη φωτογραφία φαίνονται (πάνω και κάτω αριστερά) οι διαδοχικές φάσεις φυτρώματος: οι κοτυλήδονες του βγαίνουν από το έδαφος και μισανοίγουν για να αφήσουν τα φυλλάρια να αναπτυχθούν, καθώς και τα λουβιά φασολιών. Γεωργοί ποτίζουν και σκαλίζουν τις φυτείες τους με φασόλια (φωτ. ΑΠΕ).

* * *

και φασουλιά, η, Ν [φασόλι / φασούλι]

(βοτ.) κοινή ονομασία τού γένους αγγειόσπερμων δικότυλων φυτών φασίολος, το οποίο ανήκει στην οικογένεια φαβίδες ή ψυχανθή τής τάξης φαβώδη, και το οποίο περιλαμβάνει σημαντικότατα από οικονομική άποψη είδη, καλλιεργούμενα σε όλο τον κόσμο για τους εδώδιμους καρπούς και τα σπέρματά τους, τα γνωστά φασόλια.